01
декабрь
2021
№ 338 бұйрығымен бекітілген Педагог лауазымдарының типтік біліктілік сипаттамалары
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрі А. Аймагамбетов
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2020 жылғы 30 сәуірдегі
№ 169 бұйрығына
қосымша
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2009 жылғы 13 шілдедегі
№ 338 бұйрығымен
бекітілген
Педагог лауазымдарының типтік біліктілік сипаттамалары
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Осы Педагог лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамалары Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі "Білім туралы" Заңына сәйкес әзірленді және мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта, техникалық және кәсіптік (орта білімнен кейінгі), арнайы, мамандандырылған, қосымша білім беру ұйымдарының меншігіне, ведомстволық бағыныстылығы мен ұйымдастыру-құқық нысанына қарамастан қолдануы үшін міндетті.
2. Білім беру ұйымдары қызметкерлерінің лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамасы (бұдан әрі - Сипаттама):
білім беру ұйымдарындағы олардың орны мен рөлін анықтайтын құрылымдық бөлімшелер туралы ережелер жасауға;
педагогтердің міндеттерін, құқықтарын және жауапкершіліктерін белгілейтін лауазымдық нұсқаулықтарды әзірлеуге;
кадрларды іріктеу мен орналастыру, оларды пайдалануда дұрыстығына бақылауды жүргізуге;
білім беру ұйымдары педагогтерінің біліктілік санаттарын беру (растау) рәсімдерін өткізуге негіз болады.
3. Педагогтер лауазымының атаулары білім беру ұйымдарының штат кестесінде осы Сипаттамада көрсетілген лауазымдық атауларға сәйкес келуі қажет.
4. Мамандардың лауазымдық міндеттер мен білім талаптарына (бас есепші, бас инженер, есепші, инженер, экономист және тағы басқалар) лауазымдары бойынша заңнамада белгіленген тәртіппен бекітілген қызметтің барлық саласына арналған жалпы біліктілік сипаттамасының негізінде анықталады.
5. Басшылар, педагогтер біліктілік санаттары білім басқармасы органдары белгілейді.
6-параграф. Барлық мамандықтардың пән мұғалімдері
56. Лауазымдық міндеттері: Оқытылатын пәннің ерекшелігін ескере отырып, білім алушыларды мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына сәйкес және "Құндылықтарға негізделген білім беру" тұжырымдамасының негізінде оқыту мен тәрбиелеуді жүзеге асырады,
білім алушы мен тәрбиеленуші тұлғасының жалпы мәдениетін қалыптастыруға және оның әлеуметтенуіне ықпал етеді, білім алушының жеке қабілеттерін анықтайды және дамытуға ықпал етеді.
Оқытудың жаңа тәсілдерін, тиімді түрлерін, әдістері мен құралдарын қолданады.
Қысқа мерзімді жоспарларды, бөлімдер мен тоқсанның суммативті бағалауға арналған тапсырмаларды жасайды.
Электронды журналдарды толтырады.
Жалпыға міндетті білім беру стандарттарында көзделген оқушылар мен деңгейден төмен емес тәрбиеленушілердің пәндік нәтижелерін, отбасылық-қызметтік, тұлғалық жетістіктерін қамтамасыз етеді.
Оқу бағдарламаларын әзірлеуге және орындауға қатысады, оқу жоспары мен оқу процесінің кестесіне сәйкес олардың толық көлемде іске асырылуын қамтамасыз етеді.
Әдістемелік бірлестіктердің, әдістемелік кеңестердің, желілік қоғамдастықтардың отырыстарына қатысады.
Білім алушылардың, тәрбиеленушілердің жеке қабілеттерін, қызығушылықтары мен бейімділігін зерттейді.
Арнайы (түзету) білім беру мекемелерінде оқытылатын пәннің ерекшелігін ескере отырып, дамуында ауытқуларды барынша түзетуге бағытталған білім алушыларды, тәрбиеленушілерді оқыту және тәрбиелеу жөніндегі жұмысты жүзеге асырады.
Кәсіби құзыреттілікті, оның ішінде ақпараттық-коммуникациялық құзыреттілікті арттырады.
Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және өртке қарсы қорғау ережелері мен нормаларын орындайды.
Білім беру процесі кезеңінде білім алушылардың өмірі мен денсаулығын сақтауды қамтамасыз етеді. Ата-аналармен немесе оларды алмастыратын тұлғалармен ынтымақтастықты жүзеге асырады.
Жабдықты пайдалану кезінде қауіпсіздік техникасы талаптарын орындайды.
Білім беру процесі кезінде балалардың өмірі мен денсаулығын сақтау үшін қажетті жағдайлар жасауды қамтамасыз етеді. Тізбесін білім беру саласындағы уәкілетті орган бекіткен құжаттарды толтырады. Білім беру ұйымдарында "Құндылықтарға негізделген білім беру" тұжырымдамасын білім беру процесінде барлық нысандар, оның ішінде балалар отбасыларының қатысуымен енгізеді.
Білім алушылар, тәрбиеленушілер, арасында академиялық адалдық қағидаларын, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениеттің алдын алады.
57. Білуге міндетті:
Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының "Білім туралы", "Педагог мәртебесі туралы", "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы", "Қазақстан Республикасындағы тіл туралы" Заңдарын, білім беруді дамытудың бағыттары мен перспектикваларын айқындайтын мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын және басқа да нормативтік құқықтық актілерді,
педагогика мен психологияны,
пәнді оқыту әдістемесін, тәрбие жұмысын, оқыту құралдарын және олардың дидактикалық мүмкіндіктерін,
оқу кабинеттері мен қосалқы үй-жайларды жабдықтауға қойылатын талаптарды,
еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және өртке қарсы қорғау ережелері мен нормалары, санитарлық ережелер мен нормаларды.
58. Біліктілікке қойылатын талаптар:
тиісті бейін бойынша жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі педагогикалық немесе өзге де кәсіптік білімі немесе жұмыс өтіліне талап қойылмайды немесе тиісті бейін бойынша техникалық және кәсіптік педагогикалық білімі болуы тиіс.
Және (немесе) бар болған жағдайда біліктілігі жоғары деңгейдегі педагогикалық жұмыс өтілі үшін педагог-шебер – 5 жыл.
Педагог-модератор үшін кемінде 2 жыл, педагог-сарапшы үшін кемінде 3 жыл, педагог-зерттеуші кемінде 4 жыл.
59. Кәсіби құзыреттілікті анықтай отырып, біліктілікке қойылатын талаптар:
1) "педагог" (санаты жоқ):
оқу пәнінің, оқу-тәрбие процесінің, оқыту және бағалау әдістемесінің мазмұнын біледі;
білім алушылардың психологиялық-жас ерекшеліктерін ескере отырып, оқу-тәрбие процесін жоспарлайды және ұйымдастырады,
білім алушының жалпы мәдениетін қалыптастыруға және оны әлеуметтендіруге ықпал етеді,
білім беру ұйымы деңгейіндегі іс-шараларға қатысады, білім алушылардың қажеттіліктерін ескере отырып, тәрбиелеу мен оқытуда жеке тәсілді жүзеге асырады
2) "педагог-модератор":
"педагог" санатының жалпы талаптарына сәйкес келеді, сонымен қатар:
оқытудың инновациялық нысандарын, әдістері мен құралдарын пайдаланады, білім беру ұйымы деңгейінде тәжірибені жинақтайды, білім беру ұйымы деңгейінде олимпиадаларға, конкурстарға, жарыстарға қатысушылар болады;
3) "педагог-сарапшы":
"педагог-модератор" санатының жалпы талаптарына сәйкес келеді, сонымен қатар:
ұйымдастырылған оқу қызметтерін талдау дағдыларын меңгерген,
конструктивті және тәлімгерлікті іске асырады, білім беру ұйымдары деңгейінде жекелей немеесе ұжым болып кәсіби дамыту басымдықтарын анықтайды:
қала/өңір деңгейінде тәжірибені жинақтайды, білім беру ұйымы деңгейінде олимпиадаларға, конкурстарға, жарыстарға қатысушылар болады;
4) "педагог-зерттеуші":
"педагог-сарапшы" санатының жалпы талаптарына сәйкес келеді, сонымен қатар:
сабақты зерттеу және бағалау құралдарын әзірлеу дағдыларын меңгерген,
білім алушылардың зерттеу дағдыларын дамытуды қамтамасыз етеді,
білім алушылардың зерттеу дағдыларын дамытуды қамтамасыз етеді,
педагогикалық қоғамдастықта аудан, қала деңгейінде тәлімгерлікті жүзеге асырады және даму стратегиясын конструктивті анықтайды,
облыс/республикалық маңызы бар және астаналық қалалары, Республика деңгейінде тәжірибені жинақтайды (республикалық ведомстволық бағынысты ұйымдар үшін);
облыс/ республикалық маңызы бар және астаналық қалалары, республика деңгейінде олимпиадаларға, конкурстарға, жарыстарға қатысушылардың болуы (республикалық ведомстволық бағынысты ұйымдар үшін);
5) "педагог-шебер": "педагог-шебер" санатының жалпы талаптарына сәйкес келеді, сонымен қатар:авторлық бағдарламалары бар болуы және республикалық оқу-әдістемелік кеңесте мақұлданған, авторлық бағдарламасы немесе оқулықтарға, оқу-әдістемелік құралдардың авторы (тең автор) бола алуы; ғылыми жобалау дағдыларын дамытуды қамтамасыз етеді,
жетекшілік етуді іске асырады және облыс деңгейінде кәсіби бірлестіктердің желісіндамытуды жоспарлайды,
республикалық және халықаралық конкурстар мен олимпиадалардың қатысушысы болып табылуы немесе немесе облыстық білім беру органдарының уәкілмен бекітілген республикалық және халықаралық конкурстарға қатысушыларды даярлауы тиіс.
Министр образования и науки
Республики Казахстан А. Аймагамбетов
Приложение к приказу
Министра образования и науки
Республики Казахстан
от 30 апреля 2020 года № 169
Утверждены приказом
Министра образования и науки
Республики Казахстан
от 13 июля 2009 года № 338
Типовые Квалификационные характеристики должностей педагогов
Глава 1. Общие положения
1. Настоящие Типовые квалификационные характеристики должностей педагогов разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании" и обязательны для применения организациями дошкольного, начального, основного среднего и общего среднего, технического и профессионального (послесреднего), специального, специализированного, дополнительного образования независимо от формы собственности, ведомственной подчиненности и организационно-правовой формы.
2. Типовые квалификационные характеристики (далее - Характеристики) по должностям педагогов организаций образования служат основой при:
составлении положений о структурных подразделениях, определяющих их роль и место в организациях образования;
разработке должностных инструкций педагогов, закрепляющих их обязанности, права и ответственность;
подборе и расстановке кадров, при осуществлении контроля за правильностью их использования;
проведении процедуры присвоения (подтверждения) квалификационной категории, аттестации педагогов организаций образования.
3. Наименования должностей педагогов в штатном расписании организаций образования должны соответствовать должностям, предусмотренным настоящими Характеристиками.
4. По должностям специалистов (главного бухгалтера, главного инженера, бухгалтера, инженера, экономиста и другие) должностные обязанности и требования к знаниям определяются на основе общих для всех сфер деятельности квалификационных характеристик, утвержденных в установленном законодательством порядке.
5. Квалификационные категории руководителей, педагогов устанавливаются органом управления образования.
Параграф 6. Учителя всех специальностей
56. Должностные обязанности: Осуществляет обучение и воспитание обучающихся с учетом специфики преподаваемого предмета, в соответствии с Государственными общеобязательными стандартами образования и на основании концепции "Образование, основанное на ценностях".
Способствует формированию общей культуры личности обучающегося и воспитанника и его социализации, выявляет и содействует развитию индивидуальных способностей обучающихся.
Использует новые подходы, эффективные формы, методы и средства обучения с учетом индивидуальных потребностей обучающихся.
Составляет краткосрочные планы, задания для суммативного оценивания за раздел и суммативного оценивания за четверть.
Заполняет электронные журналы.
Обеспечивает достижение личностных, системно-деятельностных, предметных результатов обучающимися и воспитанниками не ниже уровня, предусмотренного Государственным общеобязательными стандартам образования.
Участвует в разработке и выполнении учебных программ, в том числе программ для обучающихся с особыми образовательными потребностями, обеспечивает реализацию их в полном объеме в соответствии с учебным планом и графиком учебного процесса.
Участвует в заседаниях методических объединений, ассоциации учителей, методических, педагогических советов, сетевых сообществ.
Изучает индивидуальные способности, интересы и склонности обучающихся, воспитанников.
В специальных образовательных организациях осуществляет работу по обучению и воспитанию обучающихся, воспитанников, направленную на максимальное преодоление отклонений в развитии с учетом специфики преподаваемого предмета.
Участвует в педагогических консилиумах для родителей.
Консультирует родителей.
Повышает профессиональную компетентность, в том числе информационно-коммуникационную. Выполняет правила безопасности и охраны труда, противопожарной защиты.
Обеспечивает охрану жизни и здоровья обучающихся в период образовательного процесса.
Осуществляет сотрудничество с родителями или лицами, их заменяющими.
Выполняет требования по безопасности и охране труда при эксплуатации оборудования.
Обеспечивает создание необходимых условий для охраны жизни и здоровья детей во время образовательного процесса.
Заполняет документы, перечень которых утвержден уполномоченным органом в области образования.
Внедряет концепцию "Образование, основанное на ценностях" в организации с участием всех субъектов образовательного процесса, в том числе семьи детей.
Прививает антикоррупционную культуру, принципы академической честности среди обучающихся, воспитанников.
57. Должен знать:
Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, законы Республики Казахстан "Об образовании", "О статусе педагога", "О противодействии коррупции", "О языках в Республике Казахстан", Государственные общеобязательные стандарты образования и другие нормативные правовые акты, определяющие направления и перспективы развития образования;
содержание учебного предмета, учебно-воспитательного процесса, методики преподавания и оценивания;
педагогику и психологию;
методику преподавания предмета, воспитательной работы, средства обучения и их дидактические возможности;
требования к оборудованию учебных кабинетов и подсобных помещений;
основы права и научной организации труда, экономики;
правила по безопасности и охране труда, противопожарной защиты, санитарные правила и нормы.
58. Требования к квалификации:
высшее и (или) послевузовское педагогическое или иное профессиональное образование по соответствующему профилю или документ, подтверждающий педагогическую переподготовку, без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное педагогическое образование по соответствующему профилю без предъявления требований к стажу работы;
и (или) при наличии высшего уровня квалификации стаж педагогической работы для педагога-мастера – 5 лет;
и (или) при наличии высшего и среднего уровня квалификации стаж педагогической работы: для педагога-модератора не менее 2 лет, для педагога-эксперта – не менее 3 лет, педагога-исследователя не менее 4 лет.
59. Требования к квалификации с определением профессиональных компетенций:
1) "педагог (без категории):
должен уметь планировать и организовывать учебно-воспитательный процесс с учетом психолого-возрастных особенностей обучающихся;
способствовать формированию общей культуры обучающегося и его социализации, принимать участие в мероприятиях на уровне организации образования;
осуществлять индивидуальный подход в воспитании и обучении с учетом потребностей обучающихся, владеть навыками профессионально-педагогического диалога, применять цифровые образовательные ресурсы;
2) педагог-модератор:
должен соответствовать общим требованиям, предъявляемым к квалификации "педагог", а также:
использовать инновационные формы, методы и средства обучения, обобщать опыт на уровне организации образования, иметь участников олимпиад, конкурсов, соревнований на уровне организации образования;
3) педагог-эксперт:
должен соответствовать общим требованиям к квалификации "педагог-модератор", а также:
владеть навыками анализа организованной учебной деятельности;
осуществлять наставничество и конструктивно определять приоритеты профессионального развития: собственного и коллег на уровне организации образования;
обобщать опыт на уровне района/города, иметь участников олимпиад, конкурсов, соревнований на уровне района/города;
4) педагог-исследователь:
должен соответствовать общим требованиям к квалификации "педагог-эксперт", а также:
владеть навыками исследования урока и разработки инструментов оценивания;
обеспечивать развитие исследовательских навыков обучающихся;
осуществлять наставничество и конструктивно определять стратегии развития в педагогическом сообществе на уровне района, города;
обобщать опыт на уровне области/городов республиканского значения и столицы, республики (для республиканских подведомственных организаций);
иметь участников олимпиад, конкурсов, соревнований на уровне области/городов республиканского значения и столицы, республики (для республиканских подведомственных организаций);
5) педагог-мастер:
должен соответствовать общим требованиям к квалификации "педагог-исследователь", а также:
иметь авторскую программу или является автором (соавтором) изданных учебников, учебно-методических пособий, получивших одобрение на областном учебно-методическом совете или Республиканском учебно-методическом совете;
обеспечивать развитие навыков научного проектирования;
осуществлять наставничество и планировать развитие сети профессионального сообщества на уровне области;
являться участником республиканских и международных конкурсов и олимпиад или подготовил участников республиканских и международных конкурсов и олимпиад.
Білім және ғылым министрі А. Аймагамбетов
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2020 жылғы 30 сәуірдегі
№ 169 бұйрығына
қосымша
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2009 жылғы 13 шілдедегі
№ 338 бұйрығымен
бекітілген
Педагог лауазымдарының типтік біліктілік сипаттамалары
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Осы Педагог лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамалары Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі "Білім туралы" Заңына сәйкес әзірленді және мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта, техникалық және кәсіптік (орта білімнен кейінгі), арнайы, мамандандырылған, қосымша білім беру ұйымдарының меншігіне, ведомстволық бағыныстылығы мен ұйымдастыру-құқық нысанына қарамастан қолдануы үшін міндетті.
2. Білім беру ұйымдары қызметкерлерінің лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамасы (бұдан әрі - Сипаттама):
білім беру ұйымдарындағы олардың орны мен рөлін анықтайтын құрылымдық бөлімшелер туралы ережелер жасауға;
педагогтердің міндеттерін, құқықтарын және жауапкершіліктерін белгілейтін лауазымдық нұсқаулықтарды әзірлеуге;
кадрларды іріктеу мен орналастыру, оларды пайдалануда дұрыстығына бақылауды жүргізуге;
білім беру ұйымдары педагогтерінің біліктілік санаттарын беру (растау) рәсімдерін өткізуге негіз болады.
3. Педагогтер лауазымының атаулары білім беру ұйымдарының штат кестесінде осы Сипаттамада көрсетілген лауазымдық атауларға сәйкес келуі қажет.
4. Мамандардың лауазымдық міндеттер мен білім талаптарына (бас есепші, бас инженер, есепші, инженер, экономист және тағы басқалар) лауазымдары бойынша заңнамада белгіленген тәртіппен бекітілген қызметтің барлық саласына арналған жалпы біліктілік сипаттамасының негізінде анықталады.
5. Басшылар, педагогтер біліктілік санаттары білім басқармасы органдары белгілейді.
6-параграф. Барлық мамандықтардың пән мұғалімдері
56. Лауазымдық міндеттері: Оқытылатын пәннің ерекшелігін ескере отырып, білім алушыларды мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына сәйкес және "Құндылықтарға негізделген білім беру" тұжырымдамасының негізінде оқыту мен тәрбиелеуді жүзеге асырады,
білім алушы мен тәрбиеленуші тұлғасының жалпы мәдениетін қалыптастыруға және оның әлеуметтенуіне ықпал етеді, білім алушының жеке қабілеттерін анықтайды және дамытуға ықпал етеді.
Оқытудың жаңа тәсілдерін, тиімді түрлерін, әдістері мен құралдарын қолданады.
Қысқа мерзімді жоспарларды, бөлімдер мен тоқсанның суммативті бағалауға арналған тапсырмаларды жасайды.
Электронды журналдарды толтырады.
Жалпыға міндетті білім беру стандарттарында көзделген оқушылар мен деңгейден төмен емес тәрбиеленушілердің пәндік нәтижелерін, отбасылық-қызметтік, тұлғалық жетістіктерін қамтамасыз етеді.
Оқу бағдарламаларын әзірлеуге және орындауға қатысады, оқу жоспары мен оқу процесінің кестесіне сәйкес олардың толық көлемде іске асырылуын қамтамасыз етеді.
Әдістемелік бірлестіктердің, әдістемелік кеңестердің, желілік қоғамдастықтардың отырыстарына қатысады.
Білім алушылардың, тәрбиеленушілердің жеке қабілеттерін, қызығушылықтары мен бейімділігін зерттейді.
Арнайы (түзету) білім беру мекемелерінде оқытылатын пәннің ерекшелігін ескере отырып, дамуында ауытқуларды барынша түзетуге бағытталған білім алушыларды, тәрбиеленушілерді оқыту және тәрбиелеу жөніндегі жұмысты жүзеге асырады.
Кәсіби құзыреттілікті, оның ішінде ақпараттық-коммуникациялық құзыреттілікті арттырады.
Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және өртке қарсы қорғау ережелері мен нормаларын орындайды.
Білім беру процесі кезеңінде білім алушылардың өмірі мен денсаулығын сақтауды қамтамасыз етеді. Ата-аналармен немесе оларды алмастыратын тұлғалармен ынтымақтастықты жүзеге асырады.
Жабдықты пайдалану кезінде қауіпсіздік техникасы талаптарын орындайды.
Білім беру процесі кезінде балалардың өмірі мен денсаулығын сақтау үшін қажетті жағдайлар жасауды қамтамасыз етеді. Тізбесін білім беру саласындағы уәкілетті орган бекіткен құжаттарды толтырады. Білім беру ұйымдарында "Құндылықтарға негізделген білім беру" тұжырымдамасын білім беру процесінде барлық нысандар, оның ішінде балалар отбасыларының қатысуымен енгізеді.
Білім алушылар, тәрбиеленушілер, арасында академиялық адалдық қағидаларын, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениеттің алдын алады.
57. Білуге міндетті:
Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының "Білім туралы", "Педагог мәртебесі туралы", "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы", "Қазақстан Республикасындағы тіл туралы" Заңдарын, білім беруді дамытудың бағыттары мен перспектикваларын айқындайтын мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын және басқа да нормативтік құқықтық актілерді,
педагогика мен психологияны,
пәнді оқыту әдістемесін, тәрбие жұмысын, оқыту құралдарын және олардың дидактикалық мүмкіндіктерін,
оқу кабинеттері мен қосалқы үй-жайларды жабдықтауға қойылатын талаптарды,
еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және өртке қарсы қорғау ережелері мен нормалары, санитарлық ережелер мен нормаларды.
58. Біліктілікке қойылатын талаптар:
тиісті бейін бойынша жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі педагогикалық немесе өзге де кәсіптік білімі немесе жұмыс өтіліне талап қойылмайды немесе тиісті бейін бойынша техникалық және кәсіптік педагогикалық білімі болуы тиіс.
Және (немесе) бар болған жағдайда біліктілігі жоғары деңгейдегі педагогикалық жұмыс өтілі үшін педагог-шебер – 5 жыл.
Педагог-модератор үшін кемінде 2 жыл, педагог-сарапшы үшін кемінде 3 жыл, педагог-зерттеуші кемінде 4 жыл.
59. Кәсіби құзыреттілікті анықтай отырып, біліктілікке қойылатын талаптар:
1) "педагог" (санаты жоқ):
оқу пәнінің, оқу-тәрбие процесінің, оқыту және бағалау әдістемесінің мазмұнын біледі;
білім алушылардың психологиялық-жас ерекшеліктерін ескере отырып, оқу-тәрбие процесін жоспарлайды және ұйымдастырады,
білім алушының жалпы мәдениетін қалыптастыруға және оны әлеуметтендіруге ықпал етеді,
білім беру ұйымы деңгейіндегі іс-шараларға қатысады, білім алушылардың қажеттіліктерін ескере отырып, тәрбиелеу мен оқытуда жеке тәсілді жүзеге асырады
2) "педагог-модератор":
"педагог" санатының жалпы талаптарына сәйкес келеді, сонымен қатар:
оқытудың инновациялық нысандарын, әдістері мен құралдарын пайдаланады, білім беру ұйымы деңгейінде тәжірибені жинақтайды, білім беру ұйымы деңгейінде олимпиадаларға, конкурстарға, жарыстарға қатысушылар болады;
3) "педагог-сарапшы":
"педагог-модератор" санатының жалпы талаптарына сәйкес келеді, сонымен қатар:
ұйымдастырылған оқу қызметтерін талдау дағдыларын меңгерген,
конструктивті және тәлімгерлікті іске асырады, білім беру ұйымдары деңгейінде жекелей немеесе ұжым болып кәсіби дамыту басымдықтарын анықтайды:
қала/өңір деңгейінде тәжірибені жинақтайды, білім беру ұйымы деңгейінде олимпиадаларға, конкурстарға, жарыстарға қатысушылар болады;
4) "педагог-зерттеуші":
"педагог-сарапшы" санатының жалпы талаптарына сәйкес келеді, сонымен қатар:
сабақты зерттеу және бағалау құралдарын әзірлеу дағдыларын меңгерген,
білім алушылардың зерттеу дағдыларын дамытуды қамтамасыз етеді,
білім алушылардың зерттеу дағдыларын дамытуды қамтамасыз етеді,
педагогикалық қоғамдастықта аудан, қала деңгейінде тәлімгерлікті жүзеге асырады және даму стратегиясын конструктивті анықтайды,
облыс/республикалық маңызы бар және астаналық қалалары, Республика деңгейінде тәжірибені жинақтайды (республикалық ведомстволық бағынысты ұйымдар үшін);
облыс/ республикалық маңызы бар және астаналық қалалары, республика деңгейінде олимпиадаларға, конкурстарға, жарыстарға қатысушылардың болуы (республикалық ведомстволық бағынысты ұйымдар үшін);
5) "педагог-шебер": "педагог-шебер" санатының жалпы талаптарына сәйкес келеді, сонымен қатар:авторлық бағдарламалары бар болуы және республикалық оқу-әдістемелік кеңесте мақұлданған, авторлық бағдарламасы немесе оқулықтарға, оқу-әдістемелік құралдардың авторы (тең автор) бола алуы; ғылыми жобалау дағдыларын дамытуды қамтамасыз етеді,
жетекшілік етуді іске асырады және облыс деңгейінде кәсіби бірлестіктердің желісіндамытуды жоспарлайды,
республикалық және халықаралық конкурстар мен олимпиадалардың қатысушысы болып табылуы немесе немесе облыстық білім беру органдарының уәкілмен бекітілген республикалық және халықаралық конкурстарға қатысушыларды даярлауы тиіс.
Министр образования и науки
Республики Казахстан А. Аймагамбетов
Приложение к приказу
Министра образования и науки
Республики Казахстан
от 30 апреля 2020 года № 169
Утверждены приказом
Министра образования и науки
Республики Казахстан
от 13 июля 2009 года № 338
Типовые Квалификационные характеристики должностей педагогов
Глава 1. Общие положения
1. Настоящие Типовые квалификационные характеристики должностей педагогов разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании" и обязательны для применения организациями дошкольного, начального, основного среднего и общего среднего, технического и профессионального (послесреднего), специального, специализированного, дополнительного образования независимо от формы собственности, ведомственной подчиненности и организационно-правовой формы.
2. Типовые квалификационные характеристики (далее - Характеристики) по должностям педагогов организаций образования служат основой при:
составлении положений о структурных подразделениях, определяющих их роль и место в организациях образования;
разработке должностных инструкций педагогов, закрепляющих их обязанности, права и ответственность;
подборе и расстановке кадров, при осуществлении контроля за правильностью их использования;
проведении процедуры присвоения (подтверждения) квалификационной категории, аттестации педагогов организаций образования.
3. Наименования должностей педагогов в штатном расписании организаций образования должны соответствовать должностям, предусмотренным настоящими Характеристиками.
4. По должностям специалистов (главного бухгалтера, главного инженера, бухгалтера, инженера, экономиста и другие) должностные обязанности и требования к знаниям определяются на основе общих для всех сфер деятельности квалификационных характеристик, утвержденных в установленном законодательством порядке.
5. Квалификационные категории руководителей, педагогов устанавливаются органом управления образования.
Параграф 6. Учителя всех специальностей
56. Должностные обязанности: Осуществляет обучение и воспитание обучающихся с учетом специфики преподаваемого предмета, в соответствии с Государственными общеобязательными стандартами образования и на основании концепции "Образование, основанное на ценностях".
Способствует формированию общей культуры личности обучающегося и воспитанника и его социализации, выявляет и содействует развитию индивидуальных способностей обучающихся.
Использует новые подходы, эффективные формы, методы и средства обучения с учетом индивидуальных потребностей обучающихся.
Составляет краткосрочные планы, задания для суммативного оценивания за раздел и суммативного оценивания за четверть.
Заполняет электронные журналы.
Обеспечивает достижение личностных, системно-деятельностных, предметных результатов обучающимися и воспитанниками не ниже уровня, предусмотренного Государственным общеобязательными стандартам образования.
Участвует в разработке и выполнении учебных программ, в том числе программ для обучающихся с особыми образовательными потребностями, обеспечивает реализацию их в полном объеме в соответствии с учебным планом и графиком учебного процесса.
Участвует в заседаниях методических объединений, ассоциации учителей, методических, педагогических советов, сетевых сообществ.
Изучает индивидуальные способности, интересы и склонности обучающихся, воспитанников.
В специальных образовательных организациях осуществляет работу по обучению и воспитанию обучающихся, воспитанников, направленную на максимальное преодоление отклонений в развитии с учетом специфики преподаваемого предмета.
Участвует в педагогических консилиумах для родителей.
Консультирует родителей.
Повышает профессиональную компетентность, в том числе информационно-коммуникационную. Выполняет правила безопасности и охраны труда, противопожарной защиты.
Обеспечивает охрану жизни и здоровья обучающихся в период образовательного процесса.
Осуществляет сотрудничество с родителями или лицами, их заменяющими.
Выполняет требования по безопасности и охране труда при эксплуатации оборудования.
Обеспечивает создание необходимых условий для охраны жизни и здоровья детей во время образовательного процесса.
Заполняет документы, перечень которых утвержден уполномоченным органом в области образования.
Внедряет концепцию "Образование, основанное на ценностях" в организации с участием всех субъектов образовательного процесса, в том числе семьи детей.
Прививает антикоррупционную культуру, принципы академической честности среди обучающихся, воспитанников.
57. Должен знать:
Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, законы Республики Казахстан "Об образовании", "О статусе педагога", "О противодействии коррупции", "О языках в Республике Казахстан", Государственные общеобязательные стандарты образования и другие нормативные правовые акты, определяющие направления и перспективы развития образования;
содержание учебного предмета, учебно-воспитательного процесса, методики преподавания и оценивания;
педагогику и психологию;
методику преподавания предмета, воспитательной работы, средства обучения и их дидактические возможности;
требования к оборудованию учебных кабинетов и подсобных помещений;
основы права и научной организации труда, экономики;
правила по безопасности и охране труда, противопожарной защиты, санитарные правила и нормы.
58. Требования к квалификации:
высшее и (или) послевузовское педагогическое или иное профессиональное образование по соответствующему профилю или документ, подтверждающий педагогическую переподготовку, без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное педагогическое образование по соответствующему профилю без предъявления требований к стажу работы;
и (или) при наличии высшего уровня квалификации стаж педагогической работы для педагога-мастера – 5 лет;
и (или) при наличии высшего и среднего уровня квалификации стаж педагогической работы: для педагога-модератора не менее 2 лет, для педагога-эксперта – не менее 3 лет, педагога-исследователя не менее 4 лет.
59. Требования к квалификации с определением профессиональных компетенций:
1) "педагог (без категории):
должен уметь планировать и организовывать учебно-воспитательный процесс с учетом психолого-возрастных особенностей обучающихся;
способствовать формированию общей культуры обучающегося и его социализации, принимать участие в мероприятиях на уровне организации образования;
осуществлять индивидуальный подход в воспитании и обучении с учетом потребностей обучающихся, владеть навыками профессионально-педагогического диалога, применять цифровые образовательные ресурсы;
2) педагог-модератор:
должен соответствовать общим требованиям, предъявляемым к квалификации "педагог", а также:
использовать инновационные формы, методы и средства обучения, обобщать опыт на уровне организации образования, иметь участников олимпиад, конкурсов, соревнований на уровне организации образования;
3) педагог-эксперт:
должен соответствовать общим требованиям к квалификации "педагог-модератор", а также:
владеть навыками анализа организованной учебной деятельности;
осуществлять наставничество и конструктивно определять приоритеты профессионального развития: собственного и коллег на уровне организации образования;
обобщать опыт на уровне района/города, иметь участников олимпиад, конкурсов, соревнований на уровне района/города;
4) педагог-исследователь:
должен соответствовать общим требованиям к квалификации "педагог-эксперт", а также:
владеть навыками исследования урока и разработки инструментов оценивания;
обеспечивать развитие исследовательских навыков обучающихся;
осуществлять наставничество и конструктивно определять стратегии развития в педагогическом сообществе на уровне района, города;
обобщать опыт на уровне области/городов республиканского значения и столицы, республики (для республиканских подведомственных организаций);
иметь участников олимпиад, конкурсов, соревнований на уровне области/городов республиканского значения и столицы, республики (для республиканских подведомственных организаций);
5) педагог-мастер:
должен соответствовать общим требованиям к квалификации "педагог-исследователь", а также:
иметь авторскую программу или является автором (соавтором) изданных учебников, учебно-методических пособий, получивших одобрение на областном учебно-методическом совете или Республиканском учебно-методическом совете;
обеспечивать развитие навыков научного проектирования;
осуществлять наставничество и планировать развитие сети профессионального сообщества на уровне области;
являться участником республиканских и международных конкурсов и олимпиад или подготовил участников республиканских и международных конкурсов и олимпиад.